Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayı enflasyon verilerini açıkladı. Tüketici Fiyat Endeksi Aralık 2023’te aylık bazda yüzde 2,93, yıllık bazda 64,77 oldu.
Enflasyon rakamları ile birlikte memur ve emeklilerin maaş zam oranı da belli oldu. TÜİK verilerine göre temmuz, ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarını kapsayan 5 aylık dönemdeki enflasyon yüzde 33,65 olarak olmuştu. SSK ve Bağ-Kur emeklileri için 5 aylık zam oranı yüzde 33,65 olurken, çalışan ve emekli memurlar ise 5 aylık verilere göre, toplu sözleşme zammının üzerine, en az yüzde 26’lık zamma hak kazandı.
ZAM ORANI BELLİ OLDU
Memur ve emeklilerin kesin zammı, bugün enflasyon verilerinin açıklanmasıyla ve 2023’ün ikinci 6 ayına ilişkin TÜFE oranlarının netleşmesiyle belli oldu. SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına yüzde 37.55, memur maaşlarına ve emekli memur aylıklarına ise yüzde 49.25 oranında zam yapılacak.
Normal şartlarda, memur ve emekli memurlarla, emekli işçi ve esnafın yılbaşı zamları arasında yaklaşık yüzde 14’lük bir fark oluşacak. Memur emeklilerine toplu sözleşme sözleşme farkının yansıtılması, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine sadece enflasyon farkı ödenmesinden kaynaklanan farkın ise ilave refah payı ile kapatılması beklentisi var. Geçtiğimiz temmuz ayında da yüzde 19,77’lik enflasyon farkına eklenen refah payıyla zam oranı yüzde 25’e çıkarılmıştı.
İŞTE EN DÜŞÜK MEMUR MAAŞI
2023 yılı Temmuz ayında 31 bin 763 TL alan 7’ye 1 kademesindeki bir araştırma görevlisinin maaşı yüzde 49.25 oranında artışla 56.361,27 TL oldu.
1’e 4 kademesindeki uzman doktorun maaşı 54 bin 959 TL’den 82.026,30 TL’ye çıkacak.
1’e 4 kademesindeki bir mühendis 2023 yılı Temmuz ayında 33 bin 122 TL alıyorken, 49.434,58 TL maaş alacaklar.
Ara dönemde 31 bin 562 TL alan 1’e 4 kademesindeki bir avukatın maaşı, 47.106,28 TL alacak.
1’e 4 derecesindeki bir genel müdürün maaşı Temmuz ayında 53 bin 560 TL seviyesindeyken, 79.938,3 TL alacak.
Temmuz ayında 32 bin 451 TL maaş alan lisans mezunu şube müdürünün maaşı, 48.433,11 TL olacak.
1’e 4 kademesindeki bir öğretmenin maaşı 26 bin 654 TL’den, 39.781,09 TL’ye çıkacak.
1’e 4 kademesindeki bir profesörün maaşı 48 bin 124 TL’den, 71.825,07 TL’ye çıkacak.
3’e 1 kademesindeki bir başkomiserin maaşı 32 bin 626 TL’den, 48.694,30 TL maaş alacak.
8’e 1 derecesindeki bir polis memurunun maaşı temmuz ayında 29 bin 525 TL’den, yüzde 49.25 oranında artışla 44.066,06 TL’ye yükselecek.
5’e 1 kademesindeki bir hemşirenin maaşı temmuz ayında 26 bin 440 TL seviyesinden, 39.461,7 TL seviyesine yükselecek
1’e 4 derecesindeki bir vaizin maaşı temmuz ayında 27 bin 620 TL seviyesinden, 41.222,85 TL seviyesine yükselecek.
1’e 4 derecesindeki birinci sınıf bir kaymakamın maaşı temmuz ayında 50 bin 214 TL iken, 74.944,39 TL maaş alacaklar.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI KAÇ LİRA OLDU?
Peki en düşük emekli maaşı kaç lira oldu? Ekonomistler tahminlerini paylaştı.
MUHAMMET BAYRAM: EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞININ YÜKSEK OLMASI ÖNEMLİ
Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram yaptığı açıklamalarda şu ifadeleri kullandı: “Asgari ücret, emekli maaşı dengesi değişti. Sene başında en düşük emekli maaşı 5 bin 500 TL’ye çıkarılmıştı. Yeni asgari ücret de 8 bin 506 TL seviyesindeydi. Nisan ayında en düşük emekli maaşı 7 bin 500 TL seviyesine çıkarılınca makas daraldı. Daha sonra dönem ortasında (temmuzda) en düşük emekli maaşına bir artış yapılmadı. Bununla beraber asgari ücret ile en düşük emekli maaşı arasında makas açılmış oldu.
Tabi en düşük emekli maaşının yüksek olması vatandaşlarımız açısından önemlidir. Devletimiz bunun farkında. Cumhurbaşkanı Erdoğan, temmuz ayında maaş zammı olmadığından ‘Biz mağduriyetin farkındayız sene sonunda kayıpları telafi edeceğiz’ açıklamasını yapmıştı.
‘CİDDİ BİR ARTIŞ BEKLİYORUZ’
Yeni dönemde en düşük emekli maaşında ciddi bir artış bekliyoruz. Temmuzda asgari ücret 11 bin 402 TL’ye çıkarılmıştı. 7500 bin emekli maaşı ile 11 bin 402 TL asgari ücreti göz önünde bulundurduğumuzda en düşük emekli maaşının temmuz ayında 10 bin TL olmasını bekliyorduk, ama bu olmadı.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINDA BEKLENTİ NE?
Yeni asgari ücret rakamı 17 bin 2 TL seviyesinde. Bu rakamı göz önünde bulundurduğumuzda 11 bin 250 ile 11 bin 500 TL arasında bir en düşük emekli maaşının olmasını bekleyebiliriz.
Geçen sene emeklilere yüzde 25 zam yapılırken, en düşük emekli maaşı 7500 TL seviyesinde sabit kalmıştı. 7500 TL üzerinden yüzde 50 artış yapılırsa en düşük emekli maaşı 11 bin 250 TL Seviyesine gelir. Bu noktada biz en düşük emekli maaşının bu seviyede olması gerektiğini bekliyoruz.
KÖK MAAŞLARA DÜZENLEME OLACAK MI?
Bununla beraber kök maaş düzenlemesi çok önemli. Devletimiz her zaman verdiği sözü tutuyor. O da ‘vatandaşların enflasyonun altında ezdirmeyeceğiz’ sözüdür. En az enflasyon oranı kadar artış yapılıyor. Hatta son dönemde asgari ücrete yapılan zamma baktığımızda son 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 38’ler civarındayken, bunun üzerinde 11-12 puanlık bir artış verilerek yapıldığını görüyoruz.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINA YÖNELİK DÜZENLEME NE ZAMAN YASALAŞIR, OCAK AYI MAAŞ TAKVİMİNE YETİŞİR Mİ?
Yine SSK, Bağkur emeklisine de zam 11-12 puan refah payı artışı ile yapılacak. Devletimizin enflasyon oranının çok üzerinde zam yapıyor. Ayrıca Meclis tatil yaptı, 16 Ocak’ta açılacağını biliyoruz. 16 Ocak’ta açılacaksa en düşük emekli maaşına ilişkin bir düzenleme 16 Ocak’tan sonra olacaktır. En düşük emekli maaşının yükseltilmesi için kanuni bir düzenlemenin yapılması gerekiyor. Kanuni düzenlemenin 16 Ocak’ta Meclis’in açılmasından sonra yapılacağını değerlendirebiliriz.
Zaten memur emeklileri maaşlarını ayın 15’inde alıyor. SSK emeklileri 17’si ile 26’sı arası, Bağkur emeklileri de 25-28’i arası maaşlarını alıyor. En düşük emekli maaşı düzenlemesinin SSK ve Bağkur emeklilerinin maaş takvimine yetişeceğini düşünüyorum.”
‘MAKASIN TEMMUZ AYINDA KAPANMASI SÖZ KONUSU OLACAK’
Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “Daha öncesinde emekli maaşları en az asgari ücret tutarında olmalıydı. Şu anda 2024 yılı için geçerli olan asgari ücret 17 bin 2 TL olarak açıklandı. Burada makasın kapatılabilmesi için aradaki farkın peyderpey kapatılması gerekiyor. 2024 yılı için asgari ücretin tek bir sefer belirleneceğini göz önünde bulundurursak, temmuz döneminde emeklilerin enflasyon farkı alacağını göz önünde bulundurursak burada makasın temmuz ayında kapanması söz konusu olacaktır.
Bu makasın kapanması kısa vadede olmayacak, ancak uzun vadede intibak yasasında yapılacak düzenlemeler ile birlikte emeklilerin maaşları asgari ücret seviyesine hatta bir tık üzerine çıkarılabilir. Bunun için kısa vadede bir gelişme beklemiyoruz.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINA DAHA FAZLA ZAM YAPILABİLİR Mİ?
Böyle bir beklenti yok, çalışma da yok. Tüm emeklilere aynı oranda bir zam yapılması söz konusu olacaktır. Aslında temmuz döneminde yüzde 25 zam yapılmıştı ancak burada en düşük emekli maaşı artırılmamıştı. En düşük emekli maaşı 7500 TL olarak sabit kaldığı için burada sadece emeklilerin kök maaşlarına zam gelmiş, bir nevi zamdan faydalanamamış gibi olmuşlardı.
Emeklilerin kayıplarını telafi edebilmek için Cumhuriyetin 100’üncü yılı hasebi ile 5 bin TL ikramiye verildi.
Tüm emekliler ocak zammını bekliyor. Burada yüzde 50 zammın tüm emekliler için uygulanacağını öngörüyoruz. Burada yüzde 50 oranının en düşük emekli maaşı için de geçerli olacağını düşünüyoruz. Böylelikle en düşük emekli maaşının 11 bin 250 TL olmasını bekliyoruz.”
